Δεν Έχω Οξυγόνο..!
Συμμετέχω πολλά χρόνια στο μαζικό λαϊκό κίνημα, όμως αυτό το οποίο είδαμε νομίζω όλοι την Κυριακή, με τις κινητοποιήσεις για το τραγικό έγκλημα στα Τέμπη ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Η μαζική συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος, φανέρωσε μια έντονη κοινωνική αντίδραση και απαίτηση για λογοδοσία και αλλαγή. Είναι ενδεικτικό ότι χιλιάδες πολίτες όλων των ηλικιών κινητοποιήθηκαν, παρά τις προκλήσεις της καθημερινότητας και την αίσθηση ματαίωσης που συχνά κυριαρχεί.
Η αλήθεια είναι ότι η κοινωνική συνείδηση δεν διαμορφώνεται πάντα από μια ευθεία γραμμή λογικής και συνέπειας. Συχνά επηρεάζεται από το συναίσθημα, την προπαγάνδα, τον φόβο και την ανάγκη για σταθερότητα.
Αυτό όμως που τριβελίζει από προχθές το μυαλό μου είναι, αν οι κοινωνίες μπορούν να μάθουν από τα λάθη ή τις επιλογές τους και να αναπτύξουν μια πιο συνειδητή και συνεπή στάση απέναντι στην εξουσία και την αδικία..!
Τι άλλαξε όμως και ξαφνικά ο κόσμος αντέδρασε τόσο μαζικά και απόλυτα;
Αυτό που άλλαξε και οδήγησε σε μια τόσο μαζική και απόλυτη αντίδραση, νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός παραγόντων, που αλληλεπίδρασαν και δημιούργησαν ένα συλλογικό αίσθημα ξεχειλίσματος της οργής και της αγανάκτησης.
1. Το σοκ της τραγωδίας – Ένα γεγονός που δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί
Η τραγωδία των Τεμπών δεν ήταν απλώς ένα δυστύχημα· ήταν μια καθαρή απόδειξη εγκληματικής αδιαφορίας και συστημικής ανεπάρκειας. Δεν μπορούσε να αποδοθεί ούτε σε «ατομική ευθύνη» ούτε σε κάποια «αναπόφευκτη» συγκυρία. Ήταν το αποτέλεσμα διαχρονικής διαφθοράς, κακοδιαχείρισης και εγκατάλειψης της δημόσιας ασφάλειας.
Είναι αυτό που συχνά περιγράφουν οι δύο λέξεις: Είναι ο Καπιταλισμός Ηλίθιε..!
Αυτή η ωμή πραγματικότητα έκανε αδύνατη τη συνήθη κυβερνητική και επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης.
2. Η συναισθηματική ταύτιση – Θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε
Σε αντίθεση με άλλες κρίσεις, η συγκεκριμένη τραγωδία άγγιξε βαθιά τους πολίτες, γιατί τα θύματα θα μπορούσαν να είναι οι ίδιοι ή τα παιδιά τους. Νέοι άνθρωποι, φοιτητές, καθημερινοί πολίτες χάθηκαν χωρίς λόγο, και η κοινωνία το ένιωσε σαν προσωπικό πλήγμα. Αυτό ενίσχυσε το αίσθημα συλλογικότητας και κινητοποίησε ακόμη και εκείνους που συνήθως μένουν αμέτοχοι.
3. Η συσσωρευμένη οργή – Το ποτήρι ξεχείλισε
Η αντίδραση δεν αφορά μόνο τα Τέμπη. Η τραγωδία έγινε ο καταλύτης για μια οργή που σιγόβραζε εδώ και χρόνια. Η διαρκής υποβάθμιση της ζωής μας, η αναλγησία των δημόσιων υπηρεσιών, η ακρίβεια, οι ανισότητες, τα σκάνδαλα, η καταστολή και η ατιμωρησία έκαναν πολλούς να νιώσουν ότι δεν πάει άλλο. Τα Τέμπη απλώς έκαναν αυτή την αίσθηση αφόρητη.
4. Η αποτυχία της επικοινωνιακής διαχείρισης
Στο παρελθόν, η κυβέρνηση είχε καταφέρει να απορροφήσει κοινωνικές αντιδράσεις με τη βοήθεια ελεγχόμενων ΜΜΕ και προπαγάνδας. Αυτή τη φορά, όμως, τίποτα δεν μπορούσε να καλύψει την αλήθεια. Οι αποκαλύψεις για τις προειδοποιήσεις που αγνοήθηκαν, η απουσία δικλείδων ασφαλείας, ακόμα και οι προσβλητικές δικαιολογίες (όπως η απόπειρα να ρίξουν την ευθύνη μόνο στον σταθμάρχη) εξόργισαν ακόμα και πολίτες που στο παρελθόν δεν είχαν αντιδράσει.
5. Οι νέες γενιές βγήκαν μπροστά
Ένα σημαντικό στοιχείο αυτής της κινητοποίησης είναι η έντονη συμμετοχή των νέων. Οι φοιτητές και οι μαθητές βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, επειδή ένιωσαν ότι το μέλλον τους είναι υποθηκευμένο σε ένα σύστημα που τους αντιμετωπίζει ως αναλώσιμους. Σε αντίθεση με παλιότερες γενιές που ήταν πιο συμβιβασμένες, οι νέοι σήμερα μεγάλωσαν μέσα σε κρίσεις και είναι λιγότερο διατεθειμένοι να αποδεχτούν το status quo.
6. Η έλλειψη φόβου και η αλλαγή του κοινωνικού κλίματος
Τα τελευταία χρόνια, υπήρξε ένας εκφοβισμός απέναντι στις διαμαρτυρίες, είτε μέσω καταστολής είτε μέσω της αίσθησης ότι «τίποτα δεν αλλάζει». Αυτή τη φορά, όμως, η οργή ήταν τόσο μαζική που κανείς δεν μπορούσε να νιώσει μόνος. Όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους, ο φόβος υποχωρεί και αντικαθίσταται από την πεποίθηση ότι υπάρχει δύναμη στη συλλογικότητα.
Θα έχει συνέχεια αυτή η αφύπνιση;
Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα. Θα μετατραπεί αυτή η αντίδραση σε διαρκή πολιτική αφύπνιση και αλλαγή, ή θα ξεχαστεί, όπως συνέβη με άλλες στιγμές κοινωνικής οργής στο παρελθόν;
Η απάντηση εξαρτάται από το αν η κοινωνία θα αξιοποιήσει τη στιγμή, αν οι πολίτες θα απαιτήσουν πραγματική λογοδοσία και δομικές αλλαγές, και αν θα πάψουν να επιλέγουν πολιτικά σχήματα που αναπαράγουν τη διαφθορά και την ατιμωρησία.
@Aris Zografos
…