Κ.Ο.Κ. περί προστίμων. Πλειοδοσία υποκρισίας η εθελοτυφλωτισμός;
Αλλαγές στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας θα περιέχει το νέο νομοσχέδιο, που αναμένεται να καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή το επόμενο διάστημα, με κυρίαρχες αλλαγές στα πρόστιμα! (Πρόταση που την ακούω συχνά – πυκνά, 30 και πλέον χρόνια)
Την άποψη μας για την ριζική αλλαγή του Κ.Ο.Κ. ώστε να εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες της ΚτΚ (βλ. θέσεις), όπως και την άποψή μας, περί προστίμων την έχουμε ξαναπεί! Είμαστε στον αντίποδα της λογικής όλων αυτών που έχουν πιάσει “στασίδι” σε όλα τα ΜΜΕ, αυτοχρήζονται ειδικοί, πλειοδοτώντας – ελέω τηλεθέασης – σε τρομολαγνία και λαϊκισμό, θεωρώντας τα ως “πανάκεια” για την Οδική Ασφάλεια!
Για να δούμε λοιπόν: Είναι αλήθεια ότι η αύξηση, η μείωση, ή ο “εισοδηματικός – ταξικός” επιμερισμός των προστίμων του ΚΟΚ, αποτελεί υπηρεσία Οδικής Ασφάλειας;
Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα: Να δώσουμε τον ορισμό των προστίμων του κώδικα οδικής κυκλοφορίας.
- Τι τελικά είναι ένα πρόστιμο και γιατί επιδίδεται;
Πρόστιμο λοιπόν είναι η τιμωρία σε χρηματική ποινή που επιβάλλεται σε αυτόν που διέπραξε έγκλημα – παράβαση, προκειμένου να σωφρονισθεί ο ίδιος και να παραδειγματισθούν τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας ώστε να αποτρέπονται από την τέλεση εγκλημάτων – παραβάσεων.
Ένα πρόστιμο παράγεται και επιδίδεται όταν κάποιος που χρησιμοποιεί τον δρόμο δημιουργεί, με τον τρόπο συμμετοχής του, αστάθεια και ανισορροπία στην κοινωνία της κυκλοφορίας (ΚτΚ) η οποία, ως δυναμικό σύστημα, προκύπτει και καθορίζεται από αμοιβαία επιδρώντα πρότυπα μεταβολής τα οποία εξελίσσονται χρονικά.
Η ίδια λοιπόν η ΚτΚ ορίζει βασικές συμπεριφορές και κανόνες, οι οποίοι καθορίζουν την αρμονική συνύπαρξη όλων των χρηστών που χρησιμοποιούν τον δρόμο, ώστε αυτός να είναι ασφαλής. Καθορίζει δε αντίστοιχα πρόστιμα η επανορθωτικές ενέργειες όταν κάποιος παραβιάζει τους κανόνες τις.
- Πού στοιχειοθετείται ή παράγεται λοιπόν η παράβαση ενός χρήστη – ως μη σύννομη συμπεριφορά- ;
- Στον δρόμο!
- Τι αποσταθεροποιεί;
- Την εύρυθμη λειτουργία της Κοινωνίας της Κυκλοφορίας (ΚτΚ)!
Άρα εκεί πρέπει να επιδοθεί το συγκεκριμένο πρόστιμο, ώστε η ίδια η ΚτΚ να καθορίσει επανορθωτικές, διαδικασίες και αποτρεπτικές ενέργειες.
Τι μορφή όμως θα έχει ένα πρόστιμο;
Θεωρώ ότι το κάθε πρόστιμο που επιβάλλεται, για την παράβαση κανόνων κάποιου χρήστη στην ΚτΚ, πρέπει να έχει επιμεριστική ιδιότητα, εκτός από το χρηματικό πρόστιμο να συνοδεύεται ΚΑΙ με επανένταξη ΚΑΙ με κοινωνική εργασία!
Ήτοι:
- Υποχρέωση του παραβάτη να παρακολουθήσει μαθήματα επικαιροποίησης και επανένταξης σε πιστοποιημένα Κέντρα Εκπαίδευσης σε σχέση με την παράβαση την οποία έκανε – και πιθανά να μην ήξερε ότι είναι παράβαση – ώστε να επανέλθει στο δρόμο αλλάζοντας συμπεριφορά.
- Κοινωνική εργασία (ανάλογα με την παράβαση) και υποχρεωτική συμμετοχή σε προγράμματα εξυπηρέτησης των ανθρώπων που έχουν υποστεί κακώσεις, σωματικές, βλάβες ή μόνιμες αναπηρίες, από τροχαία, αλλά και σε υποστήριξη διαχείρισης της κυκλοφορίας σε χώρους που επιτελέστηκε η παράβαση από ΟΛΑ τα άτομα που είχαν συμμετοχή σε αυτά.
- Και χρηματικό πρόστιμο που θα ορίσει όμως η ίδια η ΚτΚ σύμφωνα με την επικινδυνότητα και την επαναληψιμότητα της παράβασης και θα λειτουργεί αποτρεπτικά για όλους τους οδηγούς-χρήστες.
Επιπρόσθετη στην παραπάνω διαδικασία θα μπορούσε να είναι η αφαίρεση ποινής ΣΕΣΟ για την συγκεκριμένη παράβαση!
- Τι πρέπει να αλλάξει όμως άμεσα;
- Η θεσμοθετημένη λογική ότι τα πρόστιμα του ΚΟΚ βοηθούν συμπληρωματικά στον κρατικό προϋπολογισμό και στην ελλειμματικότητα των ταμείων των περιφερειών.
Πρόταση για αλλαγή είναι η θέσπιση ενός νέου ταμείου, του Ταμείου Εκπαίδευσης Οδικής Ασφάλειας, όπου θα κατατίθενται όλα τα χρηματικά πρόστιμα, όπως επίσης και ένα ποσοστό από τα διόδια και τα καύσιμα. Το ταμείο αυτό θα έχει την αποκλειστική δικαιοδοσία να παραδίδει, από πιστοποιημένους φορείς της πολιτείας, μαθήματα και προγράμματα βιώσιμης κινητικότητας και οδικής ασφάλειας στους σημερινούς και μελλοντικούς της χρήστες. Έτσι τα πρόστιμα, όχι μόνο θα παύσουν να είναι μια στείρα, αναποτελεσματική τιμωρία, αλλά θα γίνουν και ενισχυτικός παράγοντας στην ανύψωση του επιπέδου και της καλλιέργειας των οδηγών.
@ Άρης Ζωγράφος
Πρόεδρος Πανελλήνιου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης & Κυκλοφοριακής Αγωγής και
Διευθυντής σπουδών στις Πρότυπες Σχολές Ζωγράφος ΙΚΕ
………………………………………….